top of page
Nieuws: Blog2

Peperbus Verheeskade blijft na 7 jaar verhuisplannen gewoon weer in Laak




Aan de Verheeskade bevindt zich, bij het voormalige kantoor van energieleverancier Eneco, sinds 1998 een goud versierde zuil gemaakt door het kunstenaarsduo Griffin en Kommer. De zuil is eigenlijk bedoeld voor een transformator en krijgt vanwege de vorm in de volksmond al snel de bijnaam peperbus.


De Haagse transformatorzuil is een model transformatorzuil die werd geplaatst bij de oprichting van de gemeentelijke Energiecentrale in Den Haag in 1906.

De zuilen dienden als transformatorstations binnen het elektriciteitsnet waarbij ze een spanning van 3.000 volt omzetten naar 127 volt dat via verdeelkasten naar de huishoudens werd geleid. In 1906 werden 53 stuks geplaatst. In 1909 stonden er 65 in Den Haag, dit aantal groeide jaarlijks tot maar liefs 228 stuks in 1944. De zuilen zijn 5,60 meter hoog en staan op een bakstenen fundering. De buitenmantel is gemaakt van gewalst plaatstaal en heeft boven elkaar drie luiken voor onderhoud. De zuilen hebben een koepeldak van zink.


Vanaf 1956 werd overgeschakeld naar 10.000 volt en de hiervoor benodigde transformatoren pasten niet in de behuizingen waardoor ze uit het straatbeeld verdwenen. In 1981 werd het laatste exemplaar van het net ontkoppeld. Vijf exemplaren zijn op straat overgebleven en zijn alle een gemeentelijk monument. Deze bevinden zich op het Korte Voorhout, Lange Voorhout, Tournooiveld, Emmapark en Vondelstraat.


De Peperbus op de Verheeskade is nooit daadwerkelijk aldaar gebruikt als transformatorzuil.

In opdracht van Eneco energiebedrijf werd de Peperbus, door het kunstenaarsduo GriffinKommer vereeuwigd in de vorm van een kunstwerk met behoud van zijn karakteristieke eigenschappen van transformatorzuil. De Peperbus werd op 17 september 1998 onthuld door mr. dr. G.A.A. Verkerk, wethouder economie en personeel. De Peperbus is na vertrek van Eneco in 2001 blijven staan op de Verheeskade en overgedragen aan de gemeente als eigenaar.


In 2019 werd de Constant Rebequestraat als fietsstraat heringericht, en het plein voor de monumentale Elektriciteitsfabriek kreeg daarvoor een nieuwe impuls. Op voorstel van Raadslid Joris Wijsmuller zei de wethouder Erfgoed (Robert van Asten) toe om de peperbus die nu nog bij de Verheeskade staat te verpieteren, een mooie plek in het Energiekwartier te geven. De verhuizing van de peperbus is door Stichting SHIE (Stichting Haags Industrieel Erfgoed) sinds 2013 ook al meerdere keren geopperd. De stichting heeft meerdere pogingen gedaan dit te verwezenlijken maar dit is uiteindelijk in al die jaren door verschillende tegenslagen niet gelukt.


Ook nu na bijna 7 jaar verhuisplannen blijft de peperbus gewoon weer in Laak staan. Want door een fout in de inspraak procedure, geen consensus van bewoners in de omgeving van de Constant Rebequestraat en het verwijderen van de peperbus op het concept voorontwerp van het plein waar deze herplaatst had moeten worden is de verhuizing alweer mislukt. Volgens SHIE opnieuw een gemiste kans voor het oplossen van de wegroestende Peperbus aan de Verheeskade.


De Peperbus in Laak is in tegenstelling tot de andere 5 in Den Haag geen monument verteld Dick Valentijn van Monumentenzorg aan Samen voor Laak. "De peperbus op de Verheeskade is in de jaren negentig van de vorige eeuw door het kunstenaarsduo Griffin en Kommer voorzien van een artistieke invulling. Door deze aanpassing, die op zich zeker geslaagd kan worden genoemd, is echter de historische authenticiteit sterk aangetast waardoor deze niet meer voldoet aan de criteria voor plaatsing op de gemeentelijke monumentenlijst." Toch is de gemeente Den Haag als eigenaar van de Peperbus aan de Verheeskade verantwoordelijk voor het onderhoud van deze. Samen voor Laak hoopt dan ook dat de bijzondere zuil, na opnieuw een mislukte verhuispoging, nu gewoon lekker in Laak blijft staan en wordt opgeknapt.

bottom of page